Geriye dönüp 80'li yılların en ikonik filmlerini şöyle bir hatırlayalım.
Kriz ile devrim arasında,eski ile yeni arasında,kararsızlık ve kendini keşfetme arasında;1980'ler eski düzenin sonunun başlangıcıydı.Bir özgürlük ve çılgınlık atmosferi vardı,Her şey mümkün görünüyordu.Cesur deneyimlerle geçen bir on yıldı,keşfedilmeye hazır olandan daha fazla sınırlar zorlandı ve tüm bunlar sinemaya da yansıdı.
"İndiana Jones:Raiders of the Lost Ark","Back To The Future","E.T","Dirty Dancing" ve Never Ending song" gibi filmlerin hit şarkıları sizleri korkusuzca hayal etmeye davet etti.Uzun zamandır kült statüsünde bulunan oyuncular kariyerlerine 80'lerde başladı.Özel efektler daha muhteşem hale geldi,sinemalar büyüdü,Hollywood yıldızlarının maaşları yükseldi.Gişe rekorları kıran filmler,patlamış mısır sinema çağı etkileri bugün hala devam ediyor.Diğer on yılda 80'ler kadar kült film ortaya çıkmadı.Bu çılgın on yılda sizlere en ikonik 15 filmi sıraladım.Geçmişe,nostaljiye iyi yolculuklar diliyorum.
1.Shining (1980) İmdb: 8.4
Eski öğretmen yazar Jack Torrance (Nicholson) sonunda romanını bitirmek ister.Bu nedenle Colorado'da kış sezonu nedeniyle kapalı olan küçük bir dağ otelinde mülk yöneticisi pozisyonuna başvurur.Stephen King'in aynı adlı romanınndan uyarlanan Stanley Kubrick'in korku gerilim filmi,o dönemde küçük bir izleyiciyi korkutmayı öğretti.Bugün ise kült statüsüne yükseldi.Bu tür bir başyapıtın en iyi tarifi "Lexicon of İnternational Filmde" görebiliriz.Film gerçeklikle görünüş,gerçeklikle yanılsama arasındaki etkileşimin ustaca hazırlanmış bir çabasıdır.
2.Star Wars: The Empires Strikers Back (1980) İmdb: 8.7
Ölüm yıldızı yok edileli üç yıl olmuştur.İsyancılar ise buz gezegeni Hoth'da saklanıyorlar.Darth Vader asilerin gizli üssünü bulmak adına her taşın altına bakmaktadır.Luke Skywalker,yaklaşan tehlikeye karşı kendini korumak için,bilge Jedi ustası Joda'yı iktidarın sırlarını inisiye etmek için arar.Sonunda Luke,Darth Vader ile savaşmak zorunda kalır.Artık hiç bir şey eskisi gibi olmayacaktır.İkinci uzun metrajlı film ve "Star Wars" destanının beşinci bölümü olan "The Empires Strikes Back" pek çok hayran ve eleştirmen için serinin en iyi filmi.Mali açıdan selefi "Stars Wars" dan daha az başarılı olmasına rağmen " The Empires Strikes Back" yalnızca gişe rekorları kıran sinema üzerinde belirleyici bir etkiye sahip olmakla kalmayan bir popüler kültür kitabı olarak kabul edilir.
3.İndiana Jones; Raiders Of The Lost Ark (1981) İmdb: 8.4
80'li yıllar sinemasının en iyilerinden biri olan Harrison Ford;İndiana Jones,ilk çıkışında kayıp eski ahit sandığını aramaya çıkar.Doğaüstü güçleri olduğu söylendiği için Naziler'de antik parçayı bulmaya koyulur.Zamana karşı bir yarış başlar.Kült film serisinin ilk bölümü adrenalini yüksek,size nefes alma şansı vermeyen bir kaç kovala diyebiliriz.Bu filmle Steven Spielberg mesleğinde en iyilerinden biri olduğunu kanıtlamıştır.Film dört Oscar ile ödüllendirildi.
4.E.T (1982) İmdb: 7.8
Şans eseri barışçıl bir uzaylı kendisini A.B.D'nin küçük bir banliyösünde bulur.Aile sıcakkanlı,kafası karışık bu uzaylıyı evlerine alır.Özellikle 10 yaşındaki Elliot,adını E.T koyduğu bu uzaylıyla arkadaş olur.Aralarında o kadar derin bir bağlantı oluşur ki birbirlerinin duygularını ve düşüncelerini okumaya başlarlar.Ancak memleket özlemi ağır basar ve E.T eve telefon etmek ister.Steven Spielberg bilim kurgu,drama ve peri masalından oluşan büyüleyici bir film karması yarattı.E.T ait olmaktan ve sevilmekten başka bir şey istemeyen dost canlısı uzaylı prototipini yarattı.Film gençleri ve çocukları etkilemekte kalmadı aynı zamanda yetişkinlerin gözlerini yaşarttı.4 Oscar ile ödüllendirildi.
5.Scarface (1983) İmdb: 8.3
"Bulaşıkçılıktan uyuşturucu patronluğuna" sloganına sahip Kübalı göçmen Tony Montana.O zamanlar dünyanın en korkulu mafyası olana kadar,1980'lerde mafya kariyer basamaklarını tırmandı.İntikam ve vahşet ise mottosuydu.Makineli tüfekle malikanenin balkonundan milleti taradığı sahne ise efsanedir.Her şeyden önce bir sanat formu olarak görülebilecek ham şiddet sahneleri,sivri diyaloglar ve elbette Pacino'nun performansı "Scarface'i tüm zamanların en iyi mafya filmi yapmıştır.
6.The Terminatör (19849 İmdb: 8.0
Kas yığını tehlikeli bir cyborg 1984'te Sarah Connor'u öldürmek için gelecekten Los Angeles'a geri döner.John Connor adında bir çocuk doğacak ve karanlık gelecekte cyborgların ezici gücüne karşı sert bir mücadeleye liderlik edecek.Sözde yok edici ise merhametsizdir.Aslında o zamalar Arnold Schwarzenegger'in oyunculuk performansı ve diyalog sayısının azlığı filmle dalga geçme sebebi olabilirdi.İlk bakışta yönetmen James Cameron'un parlak bir cyborgdan başka sunacağı bir şey olmasa da,özel efektler yapımı izlenesi kıldı.Ama Terminatörü de bu şekilde dillendirmek biraz haksızlık olur.Çünkü James Cameron temel olarak 1980'lerde ortaya çıkan ve gittikçe karmaşık hale gelen teknolojiyi ve bununla bağlantılı olarak panik ve korkuyu anlattı."Terminatör" minimum bütçeyle çekilmiş olmasına rağmen zamanın çok ötesinde olan özel efektleriyle izleyiciyi ikna etti.Schwarzenegger'in ünlü sözü "geri döneceğim" Amerikan film enstitüsü tarafından en ünlü 100 film alıntı sıralamasında 37. seçildi.
7.The Never Ending Story (1984) İmdb: 7.4
Bir gün Bastian'ın eline gizemli bir kitap geçer.Gizlice kitabı okumaya başlayan Bastian için hayatını değiştirecek bir macera başlar.Michael Ende'nin kitabından uyarlanan,Wolfgang Petersen'in bu filmi, fantezi türünün öncülerinden birisidir.O dönem için etkileyici özel efektlerle beraber film sizi her şeyin mümkün gibi göründüğü ve küçüklerin bile gerçekten yetişkin gibi davranabileceği muhteşem masalsı bir dünyaya götürüyor." The Never Ending Story" sadece hayal gücünü harekete geçirmekle kalmıyor,aynı zamanda benlik saygısını uyandırıyor ve kitapların genç ve yaşlılar için en büyük macera olduğunun altını çiziyor.Film popüler kültürde her yerde var olan bir hikaye haline geldi.
8.Ghostbusters (1984) İmdb: 7.8
Hayaletler söz konusu olduğunda kimi arayacaksın? Tabii ki Dr.Peter Venkman,Dr.Ray Stanz ve Dr.Egon Spengler.Üç arkadaş paranormal olaylarda uzmanlaşmıştır.New York'ta bu uzmanlığı hayalet avcıları olarak ticarete dökerler.Öyle ki bu metropol hayalet ve korkunç canavarlarla doludur.Çoğu zaman ne yaptıklarını bilmeseler de,beceriksiz davransalar da sonuçta korkusuzca ve kendi ürettikleri silahlarla hayalet ve canavarlarla bitmeyen bir savaşa girerler.Bugün logolarını bilmeyen yoktur.Bu doğaüstü komedi 1984 yılında gişe rekorları kırdı.Bill Murray ve Dan Akroyd kariyerlerini sağlamlaştırıp süper yıldız seviyesine yükseldiler." Ghostbusters" Sci-Fi komedisi türünün en iyi örneklerinden biri oldu.
9.The Breakfast Club (1985) İmdb: 7.8
Yaşıtlarından farklı 5 lise öğrencisi öğretmenlerinin gözetiminde,okul kütüphanesinde kendi kişilikleriyle ilgili bir makale yazma cezası alırlar.Başta bunun için hiç hevesli olmayan bu beş genç yazdıkça birbirleriyle çok fazla ortak noktaları olduğunu keşfederler.Çok küçük bir alana hapsedilmiş,sosyal ve duygusal sınırları aşan bir film olarak göze çarpıyor.Gençlerin endişelerini dile getiren ve onlara yetişkinler açısından değil,aslında gençlerin kendi bakış açılarından anlatan ilk filmlerden biriydi.Sonunda ise birlik ve beraberlik mesajı vermeyi ihmal etmiyor.
10.Back To The Future (1985) İmdb: 8.5
Zamanda yolculuk temalı filmlerin anası.Doc Browns'un icat ettiği zaman makinesiyle 1955'e bir zaman yolculuğu yapan Marty Mac Fly'ın hikayesi.Müstakbel ebeveynlerinin birbirine aşık olması artık onun elindedir.Aksi takdire Marty hiç var olmayacaktır." Back To The Future" zamanda yolculukla beraber komedi türünün kilometre taşıdır.Özgün bir senaryo,Sci Fi ve romantik komedinin karışımı bu film hala izlenen yapımlar arasında.80'lerin başka hiç bir filminde nostalji ve modernite barındırmayan,dünya çapında yaklaşık 400 milyon dolar hasılat yapan "Back To The Future" ,tüm zamanların en başarılı filmlerinden biri ünvanına sahip oldu.
11. Dirty Dancing (1987) İmdb: 7.0
17 Yaşındaki Frances Houseman ebeveynleri ve kızkardeşiyle birlikte yazı sıkıcı bir tatil beldesinde geçirmeye mahkum olmuştur.Dans öğretmeni Johnny Castle ile tanıştığında başlarda ona ilgi duymaz ama zamanla aralarında duygusal bir yakınlaşma başlar.Johnny'le dans partneri olmaya ve onunla yerel bir dans yarışmasına katılmaya karar verir.Elbette yorucu dans provalarında fiziksel temas duyguları daha fazla harekete geçirir.1987'de sinema salonlarına akın eden kadınların başını döndüren bu film,duygusal,erotik ve dans figürleriyle bezenmiş.O dönem için büyüleyici bir auraya sahip bir filmdi.Dünyanın dört bir yanından çiftler bu erotik ve duygusal dans figürlerini uyguladılar.Cinsel uyanış hiç bir zaman bu filmde olduğu gibi ritmik olarak sahnelenmemiştir."Dirty Dancing" sadece bacaklarımızı ve vücudumuzu değil,ruhumuzu,hayallerimizi ve kalplerimizi de harekete geçirdi.
12.Full Metal Jacket (1987) İmdb: 8.3
Genç asker T.Davies zorlu ve aşağılayıcı bir askeri eğitimden geçer.Joker lakaplı bu genç asker ve meslektaşları hem eğitimlerinde hem de Vietnam savaşında eğiticileri olan çavuş Hartmann tarafından birer ölüm makinesine dönüştürülür.Efsanevi yönetmen Stanley Kubrick bu filmde otantik görüntülerle beraber askerlerin çektiği acıları izleyiciye başarılı bir şekilde aktarmıştır."Full Metal Jacket'e" zaman zaman tahammül etmek çok zor.Seyircinin bilinçaltına nihilist bir ruh hali yükleyerek.izleyiciyi çok zorlamıştır."Apocalypse Now","They Going Through Hell" ve "Platoon" ile "Full Metal Jacket" savaş karşıtı film türünün en başarılarından biri olma özelliğine sahiptir.
13.Die Hard (1988) İmdb: 8.2
New York polis memuru John Mc Lane (Bruce Willis) bazı nedenlerden ötürü 6 aydır görmeği karısı ile huzurlu bir Noel tatilini dört gözle bekliyordur.Nakatomi Plaza gökdelenindeki iş yerini ziyarete gittiğinde gökdelen teroristler tarafından yağmalanır.Eğitimli polis memuru John ile teröristler arasında kedi fare oyunu başlar.Zaman geçtikçe teröristler domino taşı gibi tek tek düşmeye başlar.Modern aksiyon sinemasının tohumları 1998'de bu filmle atılmıştır.Bu filme kadar Bruce Willis'in kariyeri pek parlak görülmüyordu.Filmde kahramanımızda ironik nüanslar ve sivri diyaloglar göze çarpıyor.Film Roderick Throp'un 1979 tarihli "Nothing Lasts Forever" adlı romanına dayanıyor.İlk teklif Arnold Schwarzenegger götürülmüştür fakat Arnold teklifi geri çevirmiştir.
14.The Naked Gun (1988) İmdb: 7.6
Sakar ve kaotik fakat sevimli teğmen Frank Drebin'in İngiliz kraliçesine suikast girişimini engellemesi bekleniyor.Araştırmaları sırasında o kadar sakar davranıyor ki,üstleri onu kraliçe için teröristlerden daha büyük bir tehdit olarak görüyor.Drebin hesaplaşma günü gelene kadar pes etmez.Lesli Nielsen'in oyunculuk performansı biz izleyicilerin kalbini fethetmeyi başarıyor.Takip eden yıllarda kopyalanmış ama nadiren başarılı olmuş bir ajan-komedi yapımı.Absürd,"The Nacked Gun'daki" kadar absürd olmamıştı.
15.The Little Mermaid (1989) İmdb: 7.6
Deniz kızı Arielle'nin bir dileği vardır.Okyanusun derinliklerinden çıkıp,onu büyüleyen insanların dünyasına katılmak.Babası kral Trito'nun uyarılarını dikkate almaz.İnsan prens Eric'i boğulmaktan kurtarır ve ona aşık olur.Ardından denizlerin cadısı Ursula ile şeytani bir anlaşma yapar."The Little Mermaid" Disney'in en başarılı filmlerinden biridir.Maalesef filmin Hans Christian Andersen'in masalıyla pek ortak yanı yoktur.Film adeta bir peri masalıdır.Arielle,Disney dünyasında kendi kaderine karar vermesine izin verilen ilk kahramandı.