İlk Sezonu Sona Eren Rise Of Empires Ottoman Tartışmaları da Beraberinde Getirdi
Geçen sene İstanbul'un fethi ve Fatih Sultan Mehmet ile ilgili Netflix'in bir belgesel dizi yapacağı haberini aldığımızda çok heyecanlandık hatta çok doğru bir tercih olduğunu dillendirmiştik.Zira yabancı film ve dizilerle ilgili dijital platformda epey yol kateden Netflix aynı zamanda belgesel yapımlarla da adından söz ettirmekte.Bu bağlamda tarihin akışını değiştiren,orta çağı sonlandıran ve yeni bir çağ başlatan İstanbul'un fethi hadisesi belgeseli fikri mutlaka yapılmalıydı ve sonunda çekilerek beğenimize sunuldu.
Tabii Muhteşem Yüzyıl tecrübesi yaşayan Türk izleyicisi engin tarih bilgisine sahip edayla dizinin içinde kimi sahnelerin gerçeklikle ilgisi olmadığını iddia eder oldular.Kimi izleyici ise senaryonun daha çok yabancı kaynaklardan faydalanılıp oluşturulduğunu dolayısıyla " Tarih bize okullarda okutulduğu gibi değil" sloganıyla sanki yabancı tarihi kaynakların yüzde yüz doğru olduğunun savunmasını yapar oldular.Aslında bu boş tartışmalar bize tek bir durumu özetliyor ki oda izleyici olarak tarihi belgesel veya filmleri,dizileri yanlış gözle izleyip değerlendirmekte üstümüze yok.
Olaya şuradan bakmakta fayda görüyorum.Netflix ücretli üyeliğe sahip bir dijital platform.Sonuçta bir ürün elde edip bunu pazarlayıp satıyor ve bundan ciddi gelir elde ediyor.Dolayısıyla ortaya çıkardığı yapımın bir albenisi olması gerekmekte ki izlenebilirliği çoğalsın.Bununda yolu tamamen tarihi olayları birebir yansıtırken senaryoyu süsleyecek sahneleri araya serpiştirmesi gerekliliğidir.Rise Of Empires'da bir belgesel yapıma göre bu savaş sahneleriyle belirli ölçüde yapılmış ve başarılı da olunmuş.İkincisi,olaya saldıran ve savunan tarafından bakarken her iki tarafın kahramanlarını ön plana çıkartarak yaşananları göz önüne sermiş.
Ancak kaynaklardan faydalanma kısmında her iki tarafın yazılanlarını ve çizilenlerini belirli bir süzgeçten geçirerek akla mantığa uygun bir duruma getirmezseniz ağır eleştirilere maruz kalabilirsiniz.Somutlaştıralım...
Rise Of Empires Ottoman Tartışmalı Sahneler
Şundan eminim ki kurmaca ve belgesel karışımı bu yapım yabancı izleyici tarafından beğenilmiştir.Çünkü ortaya çıkartılmak istenen her iki tarafın yaşadığı dram,şehir içerisindeki kaos ve yaşanan acı olaylar,mücadeleler objektif bir bakış açısıyla yansıtılmış.Bu gibi yapımlar bizim hoşlanabileceğimiz bir durum değil.Yüceltilmek,özellikle de söz konusu Osmanlı ve Fatih ise tercih edeceğimiz bir noktadır.Bu konuda objektif bakamıyoruz.Sebepleri ise malum.
Birinci tartışma konusu Dini kavramlar Doğu Roma İmparatorluğu tarafından fazlaca kullanılırken Osmanlı'lar tarafında ise bu konuya neredeyse hiç değinilmemiş.Oysa ki Osmanlı'larda fetihlerdeki ilk motivasyon İslam dinini yaymaktır.Bu konu Hz.Muhammed'in sahih olmayan "İstanbul elbet bir gün fethedilecektir.Onu fetheden kumandan ne güzel kumandan,onun askeri ne güzel bir askerdir" hadisi bir cümleyle anlatıcı tarafından değinilmiş.Türk izleyicinin en çok rahatsız olduğu nokta bu olmuş.
İkinci nokta Fatih Sultan Mehmet'in çok saygı duyduğu tarikat şeyhi büyük alim olarak nitelendirilen Lalası Mehmet Şemseddin.Yani Akşemseddin.İsmi hiç anılmıyor.Oysa Fatih İstanbul surlarından ilk girdiğinde yanında hocası Akşemseddin vardır ve kendisine Padişah sanılarak çiçekler uzatılır.O da "Padişah ben değilim" der ve Fatih'i gösterir.Fatih ise "Hünkar benim ama o benim hocamdır.Çiçekler ona layıktır der".Bir eksiklik olarak düşünülebilir.
Üçüncü nokta ise yorumlarda hiç rastlamadığım "Sadece ben mi fark ettim" noktasında tereddüde bile düşmeme sebep olabilecek nitelikte.Fatih'in şehzadeyken Çandarlı Halil Paşa marifetiyle başka bir lalasına kırbaçlattırılması.Dizinin yönetmeni Emre Şahin bir röportajında çok uzun süren araştırmalar yapıldı,konunun tüm uzmanlarına danışıldı görüşüne saygı duymakla beraber,hangi kaynakta yazılırsa yazılsın asla mümkün olamayacak bir sahne olduğunu düşünüyorum.İşin kurmaca tarafına varım hatta Fatih'le Çandarlı Halil Paşa arasındaki çekişmenin başlangıcı Fatih'in çocukluğuna kadar varır izlenimi vermek adına koyulmuş bir sahne olduğunu düşünsem bile,mantığımın ret edeceği bir sahne.
Zira Fatih'in çocukken ne kadar söz dinlemez,haşarı ve lalalarını illallah dedirtecek kadar yaramaz bir çocukluk geçirdiği bilinir.Etrafına emirler yağdıran,saray ahalisini ve lalarını bezdirmesi ise cabasıdır.Babası 2.Murat en son çareyi dönemin alimlerinden ve sonrasında Fatih'in lalası olan Molla Güranide bulur.Molla Gürani dönemin din adamı,müderrisi ve Osmanlı Devletinin 4.Şeyhülislamıdır.
2.Murat bu haşarı çocuğu Molla Gürani'ye teslim ederken "Al eti de senin kemiği de senin.Var bildiğin gibi işle.Bundan böyle senin çocuğundur"demiştir.Fatih Sultan Mehmet'i tek azarlayan,onu görmezden gelen kendisidir.Fatih ise zamanla bu duruma alışmış ve sayesinde çok iyi bir eğitim almıştır.Bir şehzadeyi kırbaçlamak en az kazığa oturtulma sebebidir.
Rise Of Empires Ottoman Son Olarak
Genel olarak başarılı bir belgesel mini dizi.Türk oyuncular rollerin hakkını vermişler.Dizinin dili noktasında oyuncuların İngilizce aksanı beğenilmemiş olsa da bu üstünde durulacak bir nokta değil.
Dizinin 2.sezonu son sahnedeki son replikden gelecek havası veriyor.Devamı olursa elbette izlenir.Netflix'in başarılı belgesel dizi yapımlarından diyebiliriz.Emeği geçen herkese teşekkürler.
